دشت لاله های واژگون

دشت لاله های واژگون

دشت لاله های واژگون چهار محال و بختیاری یكی از زیباترین جلوه های بدیع و طبیعی این استان است تا جایی كه می توان از آن به عنوان “نقاشی ممتاز خالق هستی” یاد كرد. اگرچه ‌اكوتوریسم طبیعی آبی برفی چهارمحال و بختیاری جاذبه‌های گردشگری طبیعی زیادی را در خود جای داده ‌است، اما زیبایی دشت لاله‌های واژگون چون تابلوی بی‌بدیل همه جاذبه‌های گردشگری این استان را تحت شعاع خود قرار داده است.اینكه بام ایران به “دیار لاله‌های واژگون” شناخته می‌شود، تنها در حد یك نام نیست، بلكه تماشای دشت لاله‌های واژگون با چشم‌انداز خیره‌ كننده برای هر تازه واردی با مسمی بودن این نام را “عینیت” می‌بخشد. گردشگران برای سفر به ‌دشت لاله‌ها در طول مسیر شهركرد، سودجان چشمه‌ دیمه كوهرنگ از دیدن چهره بهارمفرح این مسیر در حالی كه از سرازیر شدن چشمه‌های آب برف در سراشیبی تپه‌ها و پوشش سبز زمین لذت می‌برند، وارد دشت لاله‌های واژگون می‌شوند.وجود پوشش برف بر فراز تپه‌ها، قله ها، آسمان آبی تزیین شده از ابرهای سپید و قهقهه مستانه ‌رودخانه‌های خروشان از جمله سرشاخه “زاینده رود” اوج زیبایی را در مسیر دشت لاله‌های واژگون به تمام و كمال به گردشگران هدیه كرده است. هر تازه واردی پس از خیره ‌شدن از تماشای طبیعت سحرآمیز و جاذبه‌های طبیعی افسونگر این مسیر در ورود به دشت لاله‌ها شگفت زده و مبهوت زیبایی این دشت خیال‌انگیز و رویایی می‌شود. تا چشم كار می‌كند یك دشت پهناور چون فرشی ممتاز از لاله‌ها و دیگر نباتات سبزه‌پوش است ‌و لاله‌های واژگون انگار در برابر عظمت خالق هستی از شرم سر خجلت پایین انداخته‌اند.واشدن غنچه‌های لاله‌های واژگون در دل یك دشت سبزفام در حالی كه كوه های مرتفع پوشیده از برف و دامنه پر از سبزه، گرداگرد آن را احاطه كرده زیبایی طبیعی این دیار را به اوج خود می‌رساند. لبخند مستانه لاله‌های واژگون در پیشواز گردشگران نمایش صحنه‌ای از خلقت آفرینندگاردانا و تواناست كه هر بیننده‌ای را محو تماشای خود و هرعقل سلیمی را به تحسین شاهكار خلقت وا می‌دارد. فرو آوردن سرتسلیم غنچه‌های نوبر لاله‌های دشت واژگون با اینكه سرآمد زیبایی همه رستنی ها و نباتات هستند به زبان بی‌زبانی به هر بیننده‌ای افتادگی در برابر ذات خداوند را می‌آموزد. لاله‌های واژگون تنها جلوه‌گر یك زیبایی بی‌نظیر نیست، بلكه این “رستاخیز” زیبای خاك تزیین شده از زیباترین لاله‌ها نوید بخش “رستاخیز آخرت” است.

هر چند لاله های واژگون را می توان در جای جای طبیعت زیبای چهارمحال و بختیاری دید اما؛ دشت ۷۰۰ هکتاری منطقه بنواستکی در کوهرنگ بختیاری یکی از معروف ترین رویشگاه های لاله های واژگون در کشور است که در اردیبهشت ماه میزبان هزاران گردشگر می شود.این جاذبه طبیعی بسیار دیدنی درفاصله ۱۰۰ کیلومتری شهرکرد و حدود ۱۰ کیلومتری شهر کوهرنگ قرار داشته و در سال های نه چندان دور که هنوز سیل گردشگران به آن دیار سرازیر نشده بود، با شادابی سحرانگیزی، در اردیبهشت ماه گل های سرنگون خود را به رقص و دل ربائی وا می داشت و این پایکوبی ۱۵ روزه بهاری با بذردهی لاله ها در اواخر اردیبهشت به پایان می رسید.

بارگذاری اکوتوریسمی، سرازیر شدن سیل ویرانگر گردشگران ناآگاه، انفعال دستگاه های متولی و آماده نکردن زیرساخت های لازم برای این بارگذاری و تبدیل شدن به یک جاذبه طبیعی گردشگری؛ سبب گردید که هر ساله از شادابی و تجدید حیات طبیعی لاله ها کاسته شده، و روند کاهش تراکم لاله ها و وسعت این اثر طبیعی کم همتا شدت یابد.چیده شدن گل ها و خارج کردن غده و پیاز لاله ها از داخل خاک توسط برخی از بازدید کنندگان ناآگاه، بیشترین نقش تخریبی را در مجموعه عوامل انسانی مؤثر در تشدید روند تخریب و رخوت دشت لاله ها داشته است. شکستن ساقه گل ها در اثر پهن کردن زیراندازها، لگدمال کردن لاله ها در اثر ترددهای غیر اصولی و غیر ضروری بازدیدکنندگان در دشت و عدم کنترل فرزندان و ممانعت از آسیب رسانی آنان به گل ها و گیاهان؛ روند طبیعی گل دهی و بذردهی لاله را مختل و تجدید حیات طبیعی دشت را به مخاطره می اندازد.

ورود دام به دشت –خصوصا” در اواخر اردیبهشت و خردادماه –در مرحله بذردهی گل ها یکی دیگر از عوامل مؤثر کاهش تراکم و شادابی لاله ها بوده که با اخلال در ریزش بذر و ممانعت از استقرار بذور در خاک، زادآوری طبیعی لاله ها را بسیار شکننده و مختل می کند.اخیرا” طغیان آفات و بیماری ها هم به این عوامل اضافه شده که می تواند در شادابی و زادآوری طبیعی لاله ها بسیار مؤثر باشد. طغیان آفات و بیماری ناشی از ضعف بیولوژیکی لاله ها بوده که علت آن همان عوامل انسانی، فشار دام و نامدیریتی حاکم بر این جاذبه طبیعی می باشد.تعیین دستگاه متولی مشخص و ساماندهی گردشگران در کوتاه مدت؛ و در درازمدت انجام مطالعه، برنامه ریزی و تأسیس زیر ساخت های لازم با بهره گیری از ظرفیت ها و توانمندی های بخش خصوصی و جوامع محلی منطقه؛ و همچنین تغییر و جایگزینی شیوه معیشتی دامداران از طریق همین ظرفیت گردشگری و قرق کامل دشت و ممانعت از ورود هر گونه دام به این جاذبه طبیعی و همین طور شناسائی و مقابله با آفات و بیمارهای لاله ها، برای نگهداری و حفاظت از این شگفتی خلقت اجتناب ناپذیر است.همه ساله شمار زيادي از علاقه مندان به طبيعت براي ديدن رويش و نمو اين گل يکتا به دامنه کوههاي زاگرس مي روند. گلستان کوه در خوانسار، ارتفاعات اشترانکوه لرستان و کوههاي صمصامي در چهار محال و بختياري رويشگاه انبوه اين گلهاست اما دشت معروف لاله هاي واژگون در دامنه کوههاي صمصامي در نزديکي شهر کرد واقع شده است.زادگاه اصلي اين گل ايران است اما مثل بسيار از موارد ديگر اروپاييان آن را به کشور خود برده و به پرورش گلخانه اي آن پرداخته اند به نحوي که به رغم وجود صدها نوع گل در ايران که ۱۲۰ نوع آن لاله است کشور هلند مهد پرورش گل جهان محسوب مي شود!

به دليل وسعت زياد (۳۴۰۰ هکتار)، پوشش گياهي بسيار زيبا و ارزشمند، لاله هاي واژگون (اشک مريم) در دو نوع قرمز و زرد و نيز نزديکي به ديگر جاذبه هاي قطب سياحتي کوهرنگ، اين منطقه تفرجگاه بسيار مناسبي محسوب مي شود.زمان رويش و شکفتن لاله هاي واژگون در اين دشت از اواسط فروردين ماه شروع و تا اواخر ارديبهشت ادامه خواهد داشت. اين گل در مناطق صخره اي و سنگلاخي مي رويد و حتي تا ۱۰ هزار شاخه از آن در يک دشت قابل مشاهده است.لاله واژگون گلي اسطوره اي و بي بديل است که باور ديدن هزاران شاخه از آن در يک نگاه دور از ذهن است اما اين تنها يکي از جاذبه هاي گردشگري کشور بي همتاي ايران است.

دشت لاله‌های واژگون٬ می‌تواند به موارد زیر اشاره داشته باشد:

دشت لاله‌های واژگون افوس حومه شهر افوس در شهرستان بوئین و میاندشت در استان اصفهان

دشت لاله‌های واژگون الیگودرز شهرستان الیگودرز در استان لرستان

دشت لاله‌های واژگون خمین کوهپایه های روستای دهنو در ۳۵ کیلومتری شهرستان خمین در استان مرکزی

دشت لاله‌های واژگون دره‌بید دره باریکی در روستای دره‌بید از توابع شهرستان فریدن و در بیست کیلومتری شهر داران در استان اصفهان

دشت لاله‌های واژگون سپیدان روستای کمهر در فاصله ۱۲۵ کیلومتری شیراز، از توابع شهرستان سپیدان در استان فارس است.

دشت لاله‌های واژگون فریدون‌شهر حومه شهرستان فریدون‌شهر در استان اصفهان

دشت لاله‌های واژگون کوهرنگ حومه شهرستان کوهرنگ در استان چهارمحال و بختیاری

دشت لاله‌های واژگون گرمه منطقه خمبی شهرستان گرمه در استان خراسان شمالی

دشت لاله‌های واژگون گلپایگان روستای هنده در فاصله ۳۰ کیلومتری غرب گلپایگان در استان اصفهان

دشت لاله‌های واژگون گلستان‌کوه حومه شهرستان خوانسار در استان اصفهان

دشت لاله های واژگون ساورز حومه شهرستان دهدشت کهگیلویه و بویراحمد. منطقه طسوج(بنام شیرو)

پرونده دشت لاله های واژگون چهارمحال وبختیاری درنوبت ثبت دریونسکو است

به گزارش دفتر امور فرهنگی و ارتباطات اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان، افزود: لاله های واژگون از گل های نادر در دنیاست که مشهورترین دشت رویشگاه این گیاه با مساحت ۳۷۹ هکتار در شهرستان کوهرنگ چهارمحال وبختیاری واقع شده است.

این گزارش با بیان اینکه لاله های واژگون دربرگیرنده گونه های خاصی است که از لحاظ علمی و حفاظتی دارای ارزش جهانی می باشند، گفت: این پرونده پس از بررسی و تکمیل شدن در فهرست موقت یونسکو برای ثبت قرار گرفته است.

دوران گل دهی لاله های واژگون از بیستم فروردین تا حدود دهم اردیبهشت است.

سالانه حدود ۲۰۰ جهانگرد از کشورهای اروپایی و آسیای شرقی از جمله کره و ژاپن نیز برای دیدار از این جاذبه طبیعی به استان چهارمحال وبختیاری و شهرستان کوهرنگ سفر می کنند.

منطقه دشت لاله های واژگون حدود سه هزار هکتار وسعت دارد که ۲۵۰ هکتار آن محل رویش گل های لاله است.

به گزارش ایرنا، لاله های واژگون از خانواده سُوسنیان با اسم علمی’Fritillaria imperialis’ است و نوع ‘ایمپسریال فرتیال’ آن در بیشتر جهان وجود دارد اما گونه ‘پرسیکال ‘ آن مختص ایران بویژه منطقه چهارمحال و بختیاری است.

دشت لاله های واژگون در نزدیکی چشمه ‘دیمه’ و در حدود ۸۰ کیلومتری مرکز چهارمحال و بختیاری قرار دارد و در ماه های فروردین و اردیبهشت پذیرای گردشگران و بازدیدکنندگان زیادی است.